یکی از اصلی‌ترین روتین‌ها و قوانین نانوشته زندگی، انجام به موقع و دقیق سرویس‌های دوره‌ای برای تمامی وسایل مصرفی و مهم است. وسایلی که انجام این سرویس‌های دوره‌ای می‌تواند به بالا رفتن طول عمر مفید آن‌ها کمک کرده و کارایی بهینه‌شان را تضمین نماید. خودرو، یکی ازمصرفی‌ترین وسایل زندگی بشر امروزی است که پس از مسکن مهمترین لازمه برای تامین آسایش در زندگی اجتماعی نیز محسوب می‌شود. بنابراین حفظ سلامت خودرو، دقت و توجه کافی به عملکرد بی‌نقص آن و رفع معایب و معضلات احتمالی‌اش در اسرع وقت، در اولویت‌های زندگی مالک هر خودرویی قرار می‌گیرد. آنچه در سرویس‌های دوره‌ای در اتوسرویس‌های مختلف با کیفیت و دقت انوجام می‌شود. در ادامه قصد داریم به مناسبت ۶ اسفند روز اتوسرویس، بیشتر به اهمیت این سرویس‌های دوره‌ای و در نتیجه اهمیت اتوسرویس بپردازیم. با ما همراه باشید.
چرا سرویس دوره‌ای خودرو واجب است؟
احتمالا هر کسی که حتی برای مدت کوتاهی صاحب یک خودرو بوده باشد می‌داند که عدم توجه به سرویس‌های دوره‌ای شده می‌تواند علاوه‌بر کوتاه کردن عمر مفید قطعات خودرو، آسیب‌های پرهزینه و جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد. برای مثال تمام شدن عمر مفید شمع خودرو، منجر به افزایش مصرف سوخت، به اصطلاح ریپ زدن موتور در سرعت‌های پایین، به دلیل جرقه‌زنی نامناسب و در نهایت پایین آمدن توان و گشتاور خروجی موتور می‌شود. این معضل که می‌تواند آسیب به موتور خودرو را به همراه داشته باشد، در سرویس‌های دوره‌ای مشخص شده و با هزینه ناچیز تعویض شمع برطرف می‌شود. این نکات را می‌توان به بسیاری دیگر اجزای خودرو نیز بسط داد. مانند زمان تعویض تسمه تایم که پارگی آن با خطرات جدی همراه است یا تعویض فیلترها. تصور کنید گاهی صدای ریزی که در بخشی از چرخ‌های خودرو شنیده می‌شود و توجه راننده را نیز به خود جلب نمی‌کند ممکن است از آسیب جزئی به پلوس باشد. اما سرویس‌کار ماهر این صدا را شنیده و آسیب را تشخیص می‌دهد. در ادامه با تعویض به موقع قطعه مورد نظر، از استهلاک بیشتر سیستم جلوبندی، فنربندی و چرخ‌ها پیشگیری می‌کند.
سرویس کوتاه و کلی
در سرویس‌های دوره‌ای موارد مختلفی بررسی شده و چک می‌شوند. اینکه این موارد تا چه حد گسترده باشند بسته به اتو سرویسی که مراجعه می‌کنید و خدماتی که تقاضا می‌نمایید دارد. هرچه سرویس کاملتری را درخواست کنید، سلامت خودروی شما نیز بیشتر تضمین خواهد شد. به طور معمول در اتوسرویس‌ها موارد زیر ارائه می‌شود:
- تعویض روغن یا چک کردن شرایط آن
- تعویض فیلتر روغن یا چک کردن شرایط آن
- تعویض فیلتر بنزین یا چک کردن شرایط آن
- تنظیم باد لاستیک‌ها
اما این موارد شامل سرویس‌های موقت می‌شوند. سرویس‌های موقت گاهی بررسی چشمی و کوتاه برخی قطعات مصرفی خودرو را نیز در بر می‌گیرند. در این موارد معمولا توصیه می‌شود که راننده خود در مورد زمان تعویض وسایل مصرفی دقیق باشد، که البته معمولا دقت لازم به کار نرفته و مالک با مشکلاتی جدی‌تر مواجه می‌شود. در مورد بررسی شرایط روغن موتور خودرو باید گفت از آنجا که سلامت و عملکرد دقیق سیستم روانکاری موتور در عملکرد بهینه و کاهش استهلاک قطعات آن اهمیت بسیار بالایی دارد، این سرویس تقریبا مهمترین اصلی‌ترین خدماتی است که بررسی‌های دوره‌ای و در اتوسرویس‌های مختلف ارائه می‌شود. سرویس‌کار با بررسی وضعیت روغن موتور و فیلتر آن، در صورت لزوم به تعویضش اقدام می‌کند.
سرویس کامل با جزئیات
اما در سرویس کامل خودرو موارد بسیار بیشتری به صورت دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد. این موارد در اتوسرویس‌هایی که یک تعمیرگاه کامل و مجهز هستند انجام می‌شود. سرویس کامل خودرو معمولا بعد از طی ۱۸۰۰۰ کیلومتر توصیه می‌شود. طی سرویس کامل خودرو، مواردی مانند آنچه در ادامه خواهد آمد بررسی می‌شود:
- شرایط و وضعیت باتری
- وضعیت ترمز‌ها (دیسک‌ها و اجزای دیگر)
- بررسی سیستم‌های کمکی ترمز مانند ABS، EBD و ...
- بررسی سیستم فرمان، هیدرولیک فرمان و اجزای دیگر آن
- بررسی سلامت مدار سوخت‌رسانی، پمپ سوخت و شلنگ‌های سیستم
- بررسی دقیق اجزای مختلف سیستم تعلیق و عملکرد و سلامت آن‌ها نظیر فنرها و کمک‌فنرها
- بررسی کامل و دقیق وضعیت موتور و اجزای آن مانند سرسیلندر، واشر سرسیلندر، پیستون‌ها، سوپاپ‌ها و .....
- بررسی عملکرد و سلامت گیربکس، شفت‌های خروجی و ورودی آن
- بررسی شرایط سیستم خنک کننده خودرو
- معاینه عملکرد دریچه هوا
- معاینه تسمه‌های خودرو
- معاینه لاستیک‌ها
- بررسی یاتاقان‌ها
در سرویس‌کامل خودرو معمولا تعمیرگاه براساس برخی نکاتی که از سوی تولید کننده ذکر می‌شود به سرویس و تعمیر احتمالی اتومبیل می‌پردازد. همچنین در سرویس کامل
خودرو برخی سیستم‌ها و تکنولوژی‌های جدید نیز در خودروهای مدرن‌تر توسط سرویس کار یا تکنسین مخصوص مورد بررسی قرار می‌گیرند. برای مثال رادارهای مختلف نقطه‌کور و ۳۶۰ درجه، سیستم‌های پیشرفته تهویه مطبوع چندگانه یا سیستم‌ها پایداری و کنترل کشش که عملکرد صحیح آن‌ها اهمیت بسیار بالایی نیز دارد.
اهمیت عملکرد سرویس کار اتومبیل
اینکه روزی را به عنوان روز اتوسرویس در تقویم بنامند، نشان از اهمیت مجموعه مشاغل مربوط به حوزه تعمیرات و خدمات خودرو دارد. اما برای بیان اهمیت این مشاغل، باید در مورد اهمیت خدماتی که ارائه می‌دهند بیشتر صحبت کرد. اجازه دهید در همین رابطه به توضیح بیشتری درمورد عملکرد سرویس روانکاری و خنک‌کاری خودرو بپردازیم تا به اهمیت تعویض به موقع روغن موتور بیشتر پی ببریم.
نقش روغن موتور در عملکرد آن:
موتورهای احتراقی که امروزه در تمامی خودروهای بنزینی به کار می‌روند، همانطور که از اسم‌شان مشخص است با احتراق، تامین انرژی می‌کنند. به این ترتیب که با جرقه زنی شمع‌ها، مخلوط سوخت و هوای متراکم شده در اتاقک احتراق سیلندرها منفجر شده و نیروی حاصل از این انفجار پیستون‌ها را به حرکت در می‌آورد. به این ترتیب ما در این موتورها با حجمی عظیم از گرما مواجه هستیم. گرمایی که می‌تواند منجر به بالا رفتن استهلاک قطعات فلزی به کار رفته و پایین آمدن راندمان موتور شود. همچنین این قطعات فلزی در حال حرکت درون بلوک سیلندر موتور، معمولا در تماس و در نتیجه اصطکاک هستند، که خود منجر به تولید بیشتر گرما می‌شود. ضمن اینکه اصطکاک ایجاد شده در اثر تماس و حرکت مداوم اجزایی مانند پیستون و سوپاپ‌ها نیز قطعات موتور را دچار ساییدگی و آسیب می‌کند. در این میان روغن موتور، با حرکت در مجاری مخصوص سیستم روانکاری و در مسیری مشخص، ضمن تبادل گرمایی با این اجزا و کاهش دمای کلی موتور، امکان حرکت راحت‌تر و بدون اصطکاک قطعات موتور را فراهم می‌کند. همچنین با جمع‌آوری آلاینده‌های نفوذ کرده به موتور از سوخت و هوا، به عملکرد بهتر اجزا کمک می‌کند. روغن موتور در مسیر خود از فیلتر عبور کرده و روغن تصفیه شده مجددا به کمک پمپ به موتور بازگشته و مسئولیت خود را انجام می‌دهد. حال با آلودگی بیش از حد فیلتر، روغن آلوده به سمت موتور حرکت کرده ضمن آلوده کردن قطعات، سیالیت لازم را نیز برای کاهش دما و روان کردن حرکت قطعات ندارد. لذا در فاصله‌ای کوتاه شاهد افزایش دمای موتور خواهیم بود. همچنین به مرور زمان آسیب جدی به قطعات وارد می‌شود. تصور کنید افزایش دمای موتور به دلیل آلودگی و کاهش سیالیت موتور می‌تواند با آسیب به واشرسرسیلندر همراه باشد.
بنابراین می‌بینید، همین مورد ساده که در تمامی سرویس‌های دوره‌ای خودرو در اتوسرویس‌هایی که خدمات تعویض روغن ارائه می‌دهند، انجام می‌شود چه نقش مهمی در سلامت اتومبیل شما دارد. در نظر بگیرید که تعویض روغن و فیلتر روغن تقریبا از ساده‌ترین خدمات خودرویی است.
تخصص سرویس کار خودرو
اهمیت تعمیرگاه اتومبیل خوب و کامل با سرویس کار و نیروی مجرب و کارکشته زمانی بیشتر مشخص می‌شود که شما خودرویی کمتر شناخته شده دارید. خودرویی که سیستم‌های پیشرفته آن برای اغلب سرویس کاران ناشناخته است و البته نمایندگی رسمی و خدمات پس از فروشی هم برای برند اتومبیل شما در کشور وجود ندارد. در این مواقع گاهی مالک، خودروی خود را به پارکینگ منزل سپرده و به دنبال اتومبیلی دیگر می‌رود. اما هستند سرویس‌کاران و تعمیرکارانی که به غیر از کار در حوزه های سنتی، به تحقیق و بررسی سیستم‌های جدید پرداخته و حرفه خود را به صورت تخصصی و علمی دنبال می‌کنند. در این مواقع این افراد می‌توانند مانند یک فرشته نجات عمل کرده و پیچیده‌ترین سیستم‌های فنی روز مانند موتورهای هیبریدی را نیز تعمیر کنند. کاری که می‌تواند یک راننده و اتومبیل گران‌قیمتش را نجات دهد. گاهی نیز اشراف سرویس‌کار به برخی ضعف‌ها در بعضی از این نمونه خودروها می‌تواند کمک کننده باشد. به این ترتیب که سرویس‌کار می‌داند که موتور سقف متحرک برخی خودروهای کروک ضعیف بوده و نیاز به سرویس‌های دوره‌ای و روغن‌کاری‌های منظم دارد و عدم رعایت این نکته می‌تواند منجر به از کار افتادن این موتور شود. در این صورت سقف خودرو قادر به باز و بسته شده نخواهد بود و این مدل خودروی گران قیمت عملا کارایی خود را از دست می‌دهد. در این مواقع، سرویس کار با تذکر به موقع به مالک می‌تواند مانع از چنین اتفاقی شود.
پایان‌بندی
در نهایت آنچه به مناسبت روز اتوسرویس باید خاطر نشان شد، اهمیت تشخیص به موقع، دقیق و درست نقص فنی یک خودرو با توجه به علائم مربوطه، در پیشگیری از حوادث رانندگی و صدمات ناشی از آن‌ها است. همچنین تعمیر بی‌نقص و کامل این نواقص فنی که می‌تواند از آسیب‌های احتمالی بعدی پیشگیری نماید. این موارد در درجه اول می‌تواند مانع از وارد آمدن هرگونه ضرر جانی به راننده و سرنشینان شود و سپس ضررهای مالی احتمالی را با کاهش استهلاک قطعات و افزایش عمر مفید آن‌ها کمتر و کمتر کند. به خاطر داشته باشید که خودروی شما، مانند بدن انسان دارای سیستم‌ها و اجزای مختلف و وابسته به هم هست. نقص عملکرد هریک از این اجزا و سیستم‌ها می‌تواند زنجیر وار به عملکرد و سلامت اجزای دیگر آسیب وارد کند. لذا دقت و توجه سرویس کار شما، می‌تواند ضامن سلامت کلی خودروی‌تان باشد.