پنج گروه خودروسازی بزرگ در صنعت اتومبیل سازی دنیا

در صنعت خودروسازی بیش از ۴۰ برند مختلف در بازارهای جهانی حضور دارند. منظور از بازار جهانی، عرضه محصولات به حداقل سه قاره مختلف دنیا (آسیا، اروپا و آمریکای شمالی) است و شناخته‌شده‌ترین برندهای خودروساز حائز این شرایط تویوتا، فولکس واگن و فورد هستند. در عین حال شاید ندانید که چندین گروه خودروسازی بسیار بزرگ در دنیا صاحب اکثر برندهای جهانی به شمار رفته و ۳۴ برند از ۴۰ برند جهانی این صنعت را تحت تصاحب خود دارند!

برای مثال، بد نیست به جنرال موتورز آمریکایی اشاره کنیم که کمپانی‌های شورلت، GMC، بیوک و کادیلاک را تحت تصاحب خود دارد. با این وجود، مالکیت بسیاری خودروسازان دیگر قطعا برای شما تعجب‌برانگیز خواهد بود. به‌عنوان مثال با وجود آن که پژو و کرایسلر متعلق به کشورهایی در قاره‌های مختلف به شمار می‌روند، اما یک گروه خودروسازی مادر صاحب هردوی آن‌هاست! از سوی دیگر برندهای سنتی خودروسازی انگلستان، یعنی جگوار و لندرور اکنون دیگر حتی انگلیسی هم نیستند!

در ادامه سعی داریم به معرفی پنج گروه خودروسازی بزرگ دنیا بپردازیم که مهم‌ترین برندهای این اتومبیل‌سازی را در اختیار داشته و حضور جهانی گسترده‌ای دارند. علاوه بر این، در انتها همچنین برخی هلدینگ‌های کوچکتر که دربرگیرنده تعدادی دیگر از برندهای آشنای صنعت خودروسازی به شمار می‌روند را نیز معرفی کرده و سهم آن‌ها را نیز از بازار جهانی تحلیل خواهیم نمود.

گروه خودروسازی استلانتیس

استلانتیس جوان‌ترین عضو باشگاه هلدینگ‌های بزرگ خودروسازی جهان به شمار می‌رود و در سال ۲۰۲۱ تاسیس شده است. در عین حال این هلدینگ صاحب بزرگترین پورتفو در صنعت خودروسازی به شمار رفته و ۱۴ برند سرشناس تحت پرچم آن مشغول به فعالیت هستند. ریشه شکل‌گیری این برند به ادغام دو کمپانی خودروسازی فیات کرایسلر و PSA برمی‌گردد.

از آنجا که هر دو کمپانی فیات کرایسلر و PSA صاحب نام‌های بزرگی در بازارهای بین‌المللی خودرو به شمار می‌رفتند، ادغام آن‌ها استلانتیس را به یکی از بزرگترین هولدینگ‌های خودرویی جهان تبدیل کرد که حضوری گسترده در بازارهای اروپا و آمریکای شمالی داشت. سرشناس‌ترین نام‌های زیرمجوعه این گروه خودروسازی عبارتند از کرایسلر، دوج، فیات، پژو، واکس‌هال، اوپل، سیتروئن و آلفارومئو. علاوه بر این برندهای قدیمی مثل آبارث یا لانچیا در کنار برندهای لوکس مثل مازراتی یا اتومبیل‌سازهای محبوبی مثل جیپ یا رم از جمله زیرمجموعه‌های استلانتیس به شمار می‌روند. بد نیست بدانید که استلانتیس علیرغم آن‌که عمری حدودا سه ساله دارد، همین الان صاحب سه‌تا از قدیمی‌ترین خودروسازان جهان، یعنی پژو، واکسهال و اُپل به شمار می‌رود.

در سال ۲۰۲۳، استلانتیس حدودا ۶.۴ میلیون خودرو در سرتاسر جهان به فروش رساند. این آمار ضمن آن‌که نشان‌دهنده حضور گسترده این هلدینگ در ابعاد جهانی است، باعث نشده که عنوان بزرگترین خودروساز دنیا از آن این کمپانی شود! به‌طور دقیق، استلانتیس پشت سر تویوتا، فولکس واگن و گروه خودروسازی هیوندای چهارمین شرکت بزرگ اتومبیل سازی در جهان به شمار می‌رود.

فولکس واگن

دومین گروه خودروسازی بزرگ که صاحب بیشترین تعداد از برندهای جهانی صنعت اتومبیل‌سازی است، به‌طور همزمان دومین برند پرفروش در این صنعت نیز به شمار رفته و تنها در سال گذشته، ۹ میلیون دستگاه خودرو به فروش رسانده است! این کمپانی در سال ۱۹۳۷ تاسیس شد و تنها مدل کلاسیک فولکس قورباغه‌ای (بیتل) را تولید می‌نمود. با این وجود جنگ جهانی باعث تعطیلی این کمپانی شد و نخستین مدل‌های پساجنگ جهانی این خودروساز در سال ۱۹۴۹ وارد بازارهای جهانی شدند.

امروزه فولکس واگن علاوه بر برند اصلی Volkswagen که به تولید خودروهای سدان و شاسی بلند می‌پردازد، برند Volkswagen Commercial Vehicles را نیز تحت تملک دارد و از این طریق به ساخت وعرضه ون‌ها، پیکاپ‌ها و کامیونت‌ها در ابعاد جهانی می‌پردازد. علاوه بر این، پورشه که خود صاحب برندهای لوکس آئودی، لامبورگینی و بنتلی به شمار می‌رود نیز دیگر زیرمجموعه فولکس واگن است.

در کنار این برندهای لوکس، فولکس واگن همچنین صاحب برند اسپانیایی سئات (SEAT) و شرکت تابعه آن Cupra هم به شمار می‌رود. البته آینده سئات به عنوان یک خودروساز مستقل در هاله‌ای از ابهام قرار داشته و آن‌طور که از مصاحبه‌های مدیرعامل فولکس واگن برداشت می‌شود، آینده سئات در حقیقت به برند Cupra گره خورده که با کانسپت‌های استثنایی مثل Cupra Tavascan Extreme E concept سر و صدای زیادی به پا کرده است.

علاوه بر این، از سال ۱۹۹۱ و تحولات سیاسی رخ داده در کشور جمهوری چک در آن سال، فولکس واگن همچنین برند اشکودا را نیز به زیرمجموعه‌های خود اضافه کرده است. اگر تمامی برندهای گفته شده را با یکدیگر جمع کنیم، می‌توان نتیجه گرفت که نه برند از خودروسازان جهانی دنیا زیرمجموعه فولکس واگن به شمار خواهند رفت.

در کنار این برندهای خودروسازی، گروه فولکس واگن همچنین کمپانی دوکاتی که در حوزه تولید موتور سیکلت فعال است را هم تحت تملک خود دارد. علاوه بر این، TRATON SE که در حوزه ساخت کامیون و کشنده‌های با برند اسکانیا، مان، ناوی‌استار یا فولکس واگن فعال است هم یکی از برندهای تابعه گروه فولکس واگن به شمار می‌رود.

جنرال موتورز

دیگر گروه خودروسازی بزرگ دنیا نیز General Motors است. این هلدینگ علیرغم آن که تنها چهار برند شورلت، بیوک، جی‌ام‌سی و کادیلاک را تحت تملک خود دارد، با کسب فروش بیش از 6 میلیون دستگاه خودرو در سال گذشته، یکی از پرفروش‌ترین خودروسازان دنیا به شمار می‌رود. جنرال موتورز همچنین یکی از سهامداران اصلی شرکت مشارکتی SAIC-GM-Wuling نیز به شمار می‌رود و همکاری‌های نزدیکی با برندهای پیشرو خودروسازی در کشور چین دارد.

جنرال موتورز همچنین پیش‌تر صاحب برند دوو نیز بوده و Saturn و Holden که به ترتیب در سال‌های 2010 و 2020 تعطیل شدند را نیز تحت تملک خود داشت. بعلاوه، برندهای خودروسازی ریشه‌دار اما غیرفعال Saab و Pontiac در کنار Oldsmobile نیز از زیرمجموعه‌های سابق جنرال موتورز به شمار می‌رفتند. لازم به ذکر است که پونتیاک و اولدزموبایل به ترتیب در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۰۴ تعطیل شدند!

بعلاوه، گروه بزرگ خودروسازی جنرال موتورز در گذشته صاحب برخی برندهای مهم اتومبیل‌سازی امروز بوده است. به عنوان مثال، اُپل و برندهای انگلیسی واکسهال و لوتوس مدتی تحت تملک این هلدینگ قرار داشته‌اند. Opel و Vauxhall امروزه زیرمجموعه گروه استلانتیس هستند؛ درحالیکه لوتوس اکنون زیرمجموعه هلدینگ چینی ژجیانگ جیلی (Zhejiang Geely) است.

هلدینگ ژجیانگ جیلی

گروه هلدینگ ژجیانگ جیلی که به اختصار با نام «جیلی» شناخته می‌شود نیز در مقایسه با برخی برندهای دیگر حاضر در لیست امروز نسبتا نوپا به شمار رفته و در سال ۱۹۸۶ تاسیس شده است. با این وجود فروش ۱.۶ میلیون دستگاه خودرو در سال ۲۰۲۳ این کمپانی را به دومین خودروساز بزرگ در چین و پانزدهمین برند در دنیا از حیث فروش تبدیل می‌کند. در کنار این عملکرد، تصاحب برخی از شناخته‌شده‌ترین برندهای جهانی خودروسازی از دیگر دستاوردهای هلدینگ ژجیانگ جیلی به شمار می‌رود.

علاوه بر برند Geely که در کشور ما هم آشنا به شمار رفته و حضوری مختصر را در بازار کشورمان تجربه کرده، هلدینگ جیلی همچنین صاحب برند ولوو نیز به شمار رفته و آن را در سال 2009 از فورد خریداری کرده است. از سوی دیگر، برند پولستار که در حوزه ساخت خودروهای برقی شهرت زیادی دارد نیز زیرمجموعه ولوو به شمار رفته و به همین دلیل تحت تصاحب جیلی است. برند لوتوس نیز دیگر زیرمجموعه ریشه‌دار و صاحب نام جیلی به شمار رفته و از سال 2017 به شرکت‌های متبوع آن افزوده شده است. از آن زمان، مدل ۲۰۲۳ لوتوس امیرا به عنوان آخرین مدل از خودروهای احتراق داخلی جیلی روانه بازار شده است. علاوه بر این، لوتوس التره ۲۰۲۴ نیز به عنوان نخستین شاسی بلند تمام برقی لوتوس به‌زودی به بازارهای جهانی عرضه خواهد شد.

هلدینگ جیلی همچنین در کنار مرسدس بنز، صاحب بخش عمده‌ای از سهام برند Smart نیز به شمار رفته و از طریق این کمپانی به تولید خودروهای برقی جمع و جور برای بازار چین و سایر مناطق جهان می‌پردازد. در کنار این برندهای سرشناس، جیلی همچنین برخی برندهای چینی و جهانی کم‌تر شناخته‌شده مثل Lynk & Co.، پروتون، Zeekr، Farizon Auto، Radar Auto و جی یوئه را نیز تحت مالکیت خود دارد.

گروه خودروسازی تویوتا

تویوتا بزرگترین خودروساز دنیا به شمار رفته و سال گذشته با فروش 11.2 میلیون دستگاه خودرو توانست بیشترین میزان فروش در جهان را از آن خود کند. آنچه این موفقیت تویوتا را ارزشمندتر می‌کند آن است که این کمپانی تمام فروش خود را با تنها سه برند «تویوتا»، «لکسوس» و «دای‌هاتسو» رقم زده است! تویوتا برند اصلی این خودروساز به شمار رفته و در سال 1937 تاسیس شد. از سوی دیگر، برند لکسوس نیز در حوزه ساخت خودروهای لوکس تویوتا فعالیت داشته و در سال 1989 با مدل LS400 به‌طور رسمی متولد شد.

از طرف دیگر، برند دای‌هاتسو فوق‌العاده ریشه‌دارتر از دو زیرمجموعه دیگر تویوتا بوده و در سال ۱۹۰۷ تاسیس شده است. این کمپانی در سال ۱۹۶۷ همکاری رسمی خود با تویوتا را آغاز کرد و در سال ۲۰۱۶ نیز به‌طور رسمی به تصاحب این غول صنعت خودروسازی درآمد. تمرکز اصلی دای‌هاتسو روی تولید خودروهای جمع و جور و ارزان‌قیمت برای بازارهای جدید و کشورهای در حال توسعه خواهد بود.

تویوتا البته پیش‌تر برند Scion را نیز تحت تملک خود داشته و آن را در سال 2003 با هدف تولید خودرو برای نسل جوان به کار گرفت. در عین حال، عمر این خودروساز بسیار کوتاه بود؛ چراکه در سال 2016، تویوتا تصمیم به توقف فعالیت‌های آن گرفت.

سایر خودروسازان

به جز پنج گروه خودروسازی بزرگ اشاره شده در این متن کمپانی‌های دیگری هم در دنیا حضور دارند که حداقل دو برند خودروسازی معتبر در ابعاد جهانی را زیرمجموعه خود دارند. به عنوان مثال گروه خودروسازی تاتا موتورز در هند علاوه بر برند اصلی Tata صاحب دو برند جگوار و لندرور است. از طرف دیگر دو برند خودروسازی مطرح آلمانی یعنی بی ام و و مرسدس بنز را نیز نباید از یاد برد. بی ام و صاحب برندهای BMW، مینی و رولز رویس است؛ درحالیکه مرسدس بنز AG برندهای Mercedes-Benz Cars و Mercedes-Benz Vans را زیرمجموعه خود دارد.

علاوه بر این، فورد نیز برندهای فورد و لینکلن را زیرمجموعه خود داشته و گروه خودروسازی هیوندای هم صاحب برندهای هیوندای، جنسیس و کیا به شمار می‌رود. علاوه بر این، دیگر خودروساز ژاپنی، هوندا نیز دو برند هوندا و آکورا را زیرمجموعه خود دارد.

ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که چرا اتحاد «رنو-نیسان-میتسوبیشی» در لیست امروز جایی ندارد! به‌طور خاص، رنو صاحب برندهای رنو، داچیا و لادا به شمار رفته و نیسان نیز برندهای نیسان، داتسون و اینفینیتی را زیرمجموعه خود دارد. با این وجود باید توجه کرد که اتحاد این سه خودروساز سرشناس صرفا یک قرار همکاری موقت بوده و به معنای ادغام این سه شرکت نیست. به این ترتیب هر سه کمپانی گفته شده به‌طور مستقل به فعالیت مشغول هستند. البته کارلوس گون، مدیرعامل سابق نیسان و رنو، پیش‌تر ایده ادغام این سه شرکت را مطرح کرده بود. با این وجود با دستگیری پر سر و صدای او در سال ۲۰۱۸ روند ادغام این سه برند نیز متوقف شد!

به این ترتیب در سال ۲۰۲۴ تنها برندهای خودروسازی انگشت‌شماری هستند که همچنان به‌طور مستقل به فعالیت خود ادامه می‌دهند. از جمله این خودروسازان می‌توان به استون مارتین، فراری و مک لارن اشاره کرد که هرسه روی ساخت خودروهای لوکس و سوپرخودرها متمرکز هستند. از سوی دیگر، تسلا نیز دیگر کمپانی مستقل حوزه صنعت خودروسازی به شمار می‌رود که صرفا خودروهای برقی ساخته و نقش پررنگی در محبوبیت این اتومبیل‌ها ایفا کرده است. بعلاوه، تعدادی دیگر از خودروسازان مطرح دنیا در ابعاد جهانی که به‌طور مستقل فعالیت می‌کنند نیز عبارتند از مزدا، سوبارو و سوزوکی.