راهنمای جامع خرید لاستیک

نحوه تشخیص تایرهای جدید از انبار شده‌ها

شکی نیست که لاستیک یکی از مهم ترین اجزای سیستم خودرو است که تقریبا بدون لاستیک حرکت خودرو غیر ممکن است. لاستیک‌های امروزه توسط بنیان گذاران کمپانی‌های لاستیک سازی که آنها رو برای شما معرفی می‌کنیم، طراحی و ساخته شده است.

لاستیک در خودرو وظایف زیر را به عهده دارد:

1- جذب ضربات و موج‌های موجود بر روی جاده

2- حفظ پایداردی و چسبندگی خودرو به زمین در شرایط جوی مختلف

3-انتقال قدرت حاصل از موتور بر روی چرخ‌ها به زمین

4- انتقال شتاب منفی

تاریخچه تایر:

در گذشته های بسیار دور جنس چرخ‌های متحرک از سنگ بود که ایراد این نوع چرخ محرک وزن بسیار بالا و سنگینی بیش از حد است. البته آن زمان نیز علم بشر تا همین قدر می‌تواسنت پاسخگوی نیازهای خود باشد.

نسل بعدی چرخ  محرک وسایل نقلیه ماننده درشکه از فلز و چوب ساخته می‌شد. این نوع فرآیند ساخت اشکالات بسیار بالایی دارد مانند سفت بودن بیش از حد وعدم جذب ضربات در دست اندازها. با این حال از چرخ های محرک سنگی بهتر بود ما همچنان مشکل های مانند وزن بالا، عدم چسبندگی در شرایط جوی مختلف، مناسب نبودن برای سرعت های بالا و عدم بالانس یا تعادل.

اولین چرخ محرک‌های لاستیکی که قابل جدا شدن نبودند، در سال 1860 توسط چالرز گودیر که یک مهندس آمریکایی بود ساخته شد. نکته جالب این است که این فرد هیچ ارتباطی با کمپانی گودیر نداشته است!

 در سال 1888 جان دانلوپ مخترع و کارآفرین اهل بریتانیا اولین چرخ های بادی را برای سه چرخه پسرش طراحی کرد. وی این اختراع را به نام خود ثبت کرد و سپس کمپانی دانلوپ را تاسیس نمود. اما در سال1945 رابرت تامسون نیز اولین چرخ‌های بادی که قابلیت جدا شدن نداشتند را اختراع کرد.

 در سال 1889 کمپانی میشلن توسط دو برادر بریتانیایی به نام آندره و ادوارد میشلن تاسیس شد. ادوارد میشلن در سال 1890 در این کمپانی موفق شد لاستیکی بسازد که قابلیت جدا شدن از رینگ را داشته باشد اما این لاستیک برای سرعت های بالا طراحی نشده بودند، زیرا سطح آج این لاستیک‌ها صاف و بدون آج بودند. از دیگر افتخارات این کمپانی می‌توان به طراحی و تولید لاستیک های رادیال اشاره کرد، این نوع لاستیک‌ها در سال 1948 وارد بازار شدند.

 کمپانی Continental_AG  در سال 1871 تاسیس شد. این کمپانی علاوه بر لاستیک به تولید تجهیزاتی مانند قطعات یدکی خودرو و تجهیزات الکترونیکی خودرو می‌پردازد. کانتیننتال در سال 1904 اولین کمپانی بود که اقدام به تولید لاستیک‌های آج دار کرد. این نوع تایر ها برای شرایط آب و هوایی مختلف و همچنین سرعت های بالا مناسب است.

 کمپانی آمریکایی گودریچ در سال 1870 توسط  بنجامین گودریچ تاسیس شد.  گودریچ را می‌توان یکی از پرافتخارترین کمپانی‌های لاستیک سازی در جهان برشمرد. یکی از تکنولوژی‌هایی که این کمپانی توانست به آن دست پیدا کند لاستیک‌های بدون تیوب یا همان است که در سال  1952توسط کمپانی Goodrich ساخته شد. این کمپانی هم اکنون نیز به تولیدات قطعات هوا فضا، قطعات هواگرد و قطعات الکترونیکی مشغول است.

اما تکنولوژی تایر به همینجا ختم نمی‌شود. کمپانی میشلن قادر به تولید لاستیک های بدون باد شد. و همچنین کانتیننتال موفق به تولید لاستیک هایی با تنظیم باد خودکار شدند. خوشبختانه پیشرفت تکنولوژی وعلم هیچ وقت متوقف نمی‌شود.

کمپانی‌های لاستیک سازی که ما بیشتر آنها را به تولید لاستیک برای اتوموبیل می‌شناسیم، فقط تولید کننده لاستیک خودرو نیستند. برای مثال کمپانی گودیر و میشلن و... به تولید لاستیک هواپیما می‌پردازند یا کمپانی گودیر بالن‌های هوا کوچکی برای تبلیغات خود نیز می‌سازند و کمپانی گودریچ تجهیزات هوا فضا و قطعات الکترونیکی تولید می‌کند.

اما موضع بحث ما انتخاب یک لاستیک مناسب برای خودرو است که فاکتورهای مهمی در این انتخاب دخیل هستند. لاستیک مانند یک قطعه یدکی نیست که بخواهیم دقیقا مشابه آن را خریداری کنیم. برای جایگزین کردن لاستیک برای یک خودرو می‌توانیم بنا به یک شرایطی لاستیک با مشخصات دیگری یا برند دیگر را خریداری کنیم.

ما در این مقاله تمامی فاکتورها و ویژگی‌های مورد نیاز برای خرید لاستیک و همچنین 12 فاکتور زیر را برسی می‌کنیم.

 1-1- شاخص تردویر

 این شاخص به عنوان شاخص فرسایش لاستیک شناخته می‌شود. که یکی از مهم ترین فاکتورهایی برای انتخاب لاستیک است زیرا هر چه این عدد کمتر باشد چسبندگی لاستیک بیشتر است به علاوه لاستیک از نرمی بهتری برخوردار است و پایداری خودرو در پیچ‌ها و همچنین ترمزگیری خودرو بهتر است. اما باید به این نکته اشاره کرد عدد پایین تر این شاخص باعث زود تر تمام شدن لاستیک می‌شود، لذا توصیه می‌شود شاخص تردویر برای انتخاب لاستیک مناسب برای خودرو از مقدار 280 الی 340 انتخاب کنید.

1-2-شاخص ترکشن

 این شاخص چسبندگی لاستیک با زمین در شرایط آب هوایی خیس است که در سه شاخص AA,A,B,C است پس در هنگام انتخاب لاستیک حتما سعی کنید شاخص AA را انتخاب کنید.

1-3-شاخص دما

 این شاخص برای تحمل دما در شرایط اب هوایی مختلف است که دارای سه شاخص AوBوC است لذا در هنگام انتخاب لاستیک سعی کنید شاخص A را انتخاب کنید.

نکته: به این سه شاخص فوق شاخص UTQGگفته می‌شود، که مخفف عبارت Uniform Tire Quality Grading است به معنای درجه کیفیت تایر یکپارچه. این استانداردها در وزارت راه و ترابری ایالت متحده و سازمان ایمنی بزرگراه های بین المللی وضع شده است.

2-شاخص بار

 این شاخص برای تحمل حداکثر وزن روی هر چرخ است که بیشتر به واحد کیلوگرم (KG) است، لذا حتما سعی کنید برای انتخاب لاستیک از بیشترین واحد برای تحمل وزن انتخاب کنید.

3-شاخص حداکثر فشار باد

این شاخص برای انتخاب لاستیک ضروری نیست اما باید برای بعد از خرید لاستیک در نظر بگیرید که حداکثر تا چه میزان می‌توانید باد لاستیک را تنظیم کنید.

4-شاخص نوع لاستیک

شاخص P مخفف عبارت passenger است یعنی لاستیک مخصوص خودرو های سواری.

شاخص T مخفف عبارت temporary است که این لاستیک ها به دلیل کوچک‌تر بودن فقط مناسب زاپاس است، این تایر جهت کمتر اشغال کردن فضای صندوق عقب مناسب است.

شاخص LT مخفف عبارت  light truckکه برای خودرو های suv مناسب است.

شاخص ST مخفف عبارت special trailer که برای خودروهای باری بزرگ مناسب است.

 شکی نیست برای انتخاب لاستیک حتما باید شاخص P را انتخاب کنید، اما اگر فضای کافی صندوق عقب برای شما مهم است می‌توانید از لاستیک هایی با شاخص T برای زاپاس استفاده کنید تا فضای اشغال شده صندوق عقب شما به حداقل برسد.

5- شاخص پنهای لاستیک

این شاخص نشان دهنده پهنای لاستیک بر حسب میلی متر است. برای انتخاب این فاکتور سعی کنید از ابعاد فابریک خودرو استفاده کنید به این دلیل در خودرو های پیشرفته امروزی دارای سیستم ترمزABS یا خودروهای مجهز به جعبه دنده خودکار ابعاد لاستیک در واحد کنترل ای بی اس یا واحد کنترل گیربکس خودکار ثبت شده و با استفاده از این پارامترها عملیات سرعت و عملیات ترمزگیری را انجام می‌دهد. لذا توصیه ما این است از ابعاد فابریک خود لاستیک استفاده کنید در صورت استفاده از لاستیک با ابعادی دیگر سرعت نشان داده شده بر روی کیلومتر با سرعت واقعی شما متفاوت است اما می‌توان در حد 2 سانتی متر ابعاد تایر را افزایش داده یعنی لاستیک 185 را 205 انتخاب کرد اما این نکته را فراموش نکنید باید ارتفاع تایررا کمتر کرد تا محیط تایر زیاد دستخوش تغییر نشود. یعنی برای یک لاستیک با ابعاد 185/65/15 را می‌توان 205/60/15 انتخاب کرد به علاوه اینکه باید ابعاد تایر توسط دستگاه دیاگ تغییر داده شود.

6- شاخص ارتفاع لاستیک

 این عدد نشان دهنده درصد ارتفاع به عرض تایر است که در انتخاب لاستیک سعی کنید این ابعاد ها با نمونه فابریک یکسان باشد. هر چه این عدد کمتر باشد ارتفاع لاستیک کمتر است و باعث می‌شود لاستیک خشک‌تر شود و حالت بادی رول (حالت گهواره‌ای) آن کمتر شود و هر چه این عدد بزرگ‌تر باشد باعث می‌شود لاستیک نرم‌تر شود و حالت گهواره‌ای آن بیشتر می‌شود.

7- شاخص R

 این شاخص نشان می‌دهد که لاستیک از نوع رادیال است که تقریبا جدید ترین تکنولوژی ساخت لاستیک است؛ در این این تکنولوژی سیم‌های استیلی در سطح لاستیک پوشیده است و باعث استحکام و حفظ خودرو در شرایط سخت می‌شود.

8- شاخص ابعاد رینگ : این شاخص نشان دهنده ابعاد رینگ به اینچ است برای مثال عدد 15 در اینجا نشان می‌دهد که سایز رینگ 15 اینچ است.

9- شاخص بار و سرعت

این شاخص نشان دهنده حداکثر سرعت و بار قابل تحمل برای لاستیک است.

عدد قبل از حروف انگلیسی نشان دهنده شاخص بار است و بزرگتر بودن این عدد نشان دهنده تحمل بیشتر وزن است.

حروف انگلیسی بعد از این عدد نشان دهنده شاخص سرعت است. هر چه این حروف به سمت  Zبرود نشان می‌دهد که تایر دارای تحمل سرعت بالاتری است. برای روشن شدن بهتر موضوع ما جدولی برای شما آماده کرده‌ایم.

شاخص بار:

شاخص سرعت:

10- شاخصM+S:

 این شاخص نشان دهنده این است این لاستیک برای شرایط گل و برف مناسب است و مخفف عبارت mud+snow است. پس اگر اهل آفرود هستید یا در شهرهایی با آب و هوای سرد کشور زندگی می‌کنید، لاستیک های مناسبی برای شما هستند.

11- استاندارد DOT

استاندارد انجمن حمل نقل آمریکا یا department of transportation  نشان دهنده این است که لاستیک اجازه استفاده در کشورهای آمریکایی را دارد.

12-شاخص ترکیب ها و موارد استفاده شده در تایر

در این شاخص مواد استفاده شده در تایر را نشان می‌دهد، برای این نمومنه  عبارت tread به معنای جنس آج، که اشاره ای در مثال فوق به جنس و موارد استفاده شده نداشته و در side wall یعنی جنس دیواره که در اینجا نیز اشاره ای نداشته برای بهتر درک شده موضوع ما یک تایر برای شما در اینجا قرار می‌دهیم:

در لاستیک فوق جنس آج ترکیبی از مواد: دو لایه استیل + 1 لایه پلی استر + یک لایه نایلون و جنس دیواره یک لایه پلی استر است.

13-شاخص تاریخ ساخت

در کنار استاندارد DOT تاریخ ساخت درج می‌شود.این شاخص به صورت عدد 4 رقمی که دو عدد اول به معنای هفته و دو عدد بعد به معنای سال ساخت است. برای مثال تاریخ ساخت فوق (1309) است، یعنی سال 2009 و هفته 13 ام است (week/year).

14- شاخص E4

 این شاخص نشان دهنده این است که تایر فوق دارای استانداد انجمن اتحادیه اروپا را دارا است.

 نکات دانستنی در مورد تایر

1- تایر ران فلت چیست؟

تایر ران فت (RUN FLAT) به آن دسته از تایرها گفته می‌شود که قابلیت حرکت خودرو در حالت پنچری دارد. به عبارت بهتر این تایر ها ساختار داخلی انها تقویت شده است که شرایط مختلف قابلیت تحمل بسیار بالایی دارد.

در داخل این تایرها یک لایه تسمه لاستیکی وجود دارد که مقاومت تایر را بهبود می‌دهد.

2-انواع آج تایر

1-جهت دار یا Directional

این نوع تایر جهت سرعت های بالا و همچنین برای شرایط آب و هوای خیس بسیار مناسب است و پدیده هیدروپلنینگ (مقاومت لاستیک در آب) را کاهش می‌دهد. آج این نوع تایر ها به شکل V است که آب را از مرکز تایر به خارج تایر هدایت می‌کند.

 نکته بسیار مهم دراین نوع تایرها استفاده آن فقط در یک جهت مخشص که بر روی لاستیک علامت زده شده است.

2- متقارن یا SYMMETRICAL

این نوع لاستیک ساده‌ترین نوع لاستیک است که می‌توان آن را در هر جهتی یا هر محوری استفاده کرد. نکته مثبت این نوع لاستیک‌ها عمر بالای آن است.

 این نوع تایر با توجه به نامش (متقارن) تمام قسمت‌های آج لاستیک یکسان است.

3- نا متقارن یا ASYMETRICAL

این نوع لاستیک‌ها در شرایط آب و هوای خیس و خشک بسیار مناسب است. نوع آج این نوع تایرها همانطور که از نامش پیداست با یکدیگر متفاومت است.

این لاستیک‌ها مناسب شرایط آب و هوای خیس و خشک است و پایداری خودرو را در پیچ‌ها افزایش قرار می‌دهد.

4- جهت دار نامتقارن

می‌توان گفت بهترین نوع آج لاستیک جهت دار نامتقارن است، زیرا این لاستیک هم برای فصل های زمستان و هم تابستان مناسب است. این لاستیک  ویزگی های هر دو لاستیک (جهت دارد و نامتقارن) را دارد، هم می‌تواند به خوبی آب سطح جاده را کنار بزند و پدیده هیدروپلنینگ (برخورد تایر با آب سطح جاده) کاهش دهد و هم می‌تواند در جاده‌های خیس یا خشک یا برقی به خوبی با سطح جاده درگیر شود و در سر پیچ ها نیز در هر شرایط آب و هوایی مناسب است و دیگر ویژگی آن تحمل سرعت بالا است.

3- زمان تعویض و علام تعویض تایرها چیست ؟

لاستیک‌ها دارای تاریخ تولید هستند اما متاسفانه یا خوشبختانه دارای تاریخ انقضا نیست.

این بحث عمر مفید در طول سال است. اما بر روی آج تایر دارای شاخص هایی است که اگر سطح آج تایر به آنها برسد عمر مفید آن تمام می‌شود.

عکس زیر شاخص نشان دهنده آج تایر است:

4- تایرهای زمستانی، تابستانی و چهار فصل چیست؟

1- تایر زمستانی همانطور از نام آن پیداست مناسب فصل زمستان است. آج این نوع تایر بسیار درشت و بلند است، تفاوت بعدی این تایر فاصله بین آج‌های آن است که باعث شده در زمستان عملکرد خوبی از خود به جا بگذارد اما این تایر به دلیل ارتفاع زیاد آج ان مناسب سرعت های بالا نیست، جنس این نوع تایرها از ماده  سیلیسیم دی‌اکسید (سیلیکا یا سیلیکون) است و میخ‌هایی بر روی خود لاستیک برای حرکت بر روی یخ و برف دارد.

 به دلیل چسبندگی بالای تایر زمستانی مصرف سوخت خودرو در جاده های خشک بالا می‌رود. به علاوه آنکه صدای تولیدی این نوع تایر ها بسیار زیاد است اما نباید این موضوع را نادیده گرفت که قیمت تایر زمستانی به نسبت تایر های چهار فصل و تایر های تابستانی بسیار گران‌تر است.

نکته: در کشورهای اروپایی استفاده از تایرهای زمستانی در فصل‌های سرد سال اجباری است.

2- تایر تابستانی

همانطور از نام این تایر پیداست مناسب فصل تابستان است و در سرعت‌های بالای عملکرد خوبی از خود به جا می‌گذارد دیگر توانایی این نوع لاستیک تحمل گرمای بالا و چنگ زنی مناسب در جاده‌های خیس است. طول آج تایر تابستانی به نسبت تایر های زمستانی و چهار فصل  کمتر است.

3- تایر چهار فصل

این نوع تایر دارای خواص کمی از هرسه نوع تایر است یعنی می‌توان با آن در زمین‌های برفی با چسبندگی نسبی حرکت کرد و همچنین در جاده های خشک نیز می‌توان با چسبندگی نسبی حرکت کرد و در شرایط بارانی نیز عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهد.

 بخواهیم ساده بگوییم عدد 100 را تقسم بر 3 کنیم مقدار قابلیت آن در 3 شرایط مشخص می‌شود.

5- تایر تیوبلس چیست؟

تایر تیوبلس (tubeless) همان طور که از نام آن پیداست، به تایرهای بدون تیوب گفته می‌شود این تایر به نسبت تایر های دارای تویب دارای نرمی بهتر، فرمان پذیری و چسبندگی بیشتر و همچنین ساختار آن محکم تراست.

 نکته مهمی که می‌توان در مورد این تایر می‌توان ها ذکر کرد این است که در برابر پنچری مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند و می‌توانند تا چندین کیلومتر با حالت پنچری با آن حرکت کرد به این دلیل که باد داخل لاستیک دیر تر تخلیه می‌شود.

نکته جالب این لاستیک این است که سطح داخل آن دقیقا مشابه به سطح داخلی تیوب است.

مزایای لاستیک تیوبلس به نسبت لاستیک معمولی

1- پنچرگیری ساده تر: در لاستیک‌های تیوبلس نیازی به خارج کردن رینگ جهت پنچرگیری لاستیک نیست و هزینه پنچرگیری آن نیز کمتر است.

2-وزن کمتر 

3- هندلینگ و کیفیت رانندگی بهتر به نسبت لاستیک معمولی

4- نرمی بیشتر به نسبت لاستیک معمولی

5- ایمنی بسیار بالا در مقایسه با لاستیک معمولی

6- سطح بسته اطراف لاستیک

7- تعمیرات و نصب آسان تر

8- مقاومت بیشتر به پنچری

6- لاستیک اسلیک و نیم اسلیک چیست ؟

1- لاستیک اسلیک (slick)

اولین لاستیک های اسلیک توسط کمپانی M&H Tires  یا Marvin & Harry Tires در اوایل دهه 50 تولید شد (1950).

همان طور از نام این لاستیک پیداس (واژه slick به معنای صاف بودن است) سطح آج این تایر صاف است وهیچ گونه آجی ندارد، دلیل این کار تماس 100 درصدی تایر با زمین جهت چسبندگی بهتر لاستیک است. تایر اسلیک بیشتر برای پیست های مسابقه ای که پیچ های زیادی دارد مناسب است زیرا چسبندگی هر کدام از چرخ ها در پیچ ها از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. تایر اسلیک در ماشین های مسابقه ای(furmola one)  و موتور های سنگین حرفه ای که در مسابقات فرمولا وان و  موتور جی پی استفاده می‌شود.

نکته منفی این نوع تایرها عمر بسیار پایین آن ها و نامناسب بودن برای شرایط آب هوایی مرطوب و خیس است و حتی لاستیک های شیار دار در چنین شرایطی عملکرد مطلوب تری از خود به جای می‌گذارند. نکته جالب در مورد لاستیک اسلیک این است که استفاده از این تایر برای جاده ها ممنوع

است به همان دلایلی که در بالا گفته شد و در جاده های خیس پیدیده هیدروپلنینگ به حداکثر درصد خود می‌رسد.

2- لاستیک نیم اسلیک (semi_slick)

همان طور از نام این لاستیک پیداس (واژه semi_slick به معنای نیمه صاف بودن است) این تایر دارای آج  می‌باشد. نکته مثبت این تایر قابل استفاده بودن در خودروهای اسپرت و معمولی است و ممنوعیتی در استفاده خودرو های شهری ندارد. تایرهای نیم اسلیک در مقایسه با تایرهای اسلیک عملکرد بهتری در زمین های خیس دارد. شاخص تردویر این نوع لاستیک ها زیر 100 است.