تسمه تایم یک تسمهی لاستیکی است که در داخل موتور خودرو قرار دارد و میل لنگ خودرو را به میل سوپاپ وصل میکند تا ۴ عمل اصلی موتور یعنی مکش، تراکم، انفجار و تخلیه صورت گیرد.
به طور کلی سرعت گردش میل سوپاپ به میزان نصف سرعت گردش میل لنگ است و وظیفه تسمه تایم در این موقعیت ، تنظیم زمان صحیح باز و بسته شدن سوپاپ ها بسته به موقعیت مناسب پیستونها است.
محل قرارگیری صحیح تسمه تایم ز اهمیت زیادی برخوردار است و اگر تسمه تایم یک یا چند دندانه جابهجا شود زمان باز بودن سوپاپ ها به هم ریخته و در کار موتور اختلال ایجاد می کند.
در برخی از خودروها از تسمه تایم و برخی دیگر نیز از زنجیر تایم استفاده می کنند . بین تسمه تایم و زنجیر تایم تفاوت اساسی وجود دارد. زنجیر تایم به دلیل جنس فلزی خود ، معمولا مانند تسمه تایم آسیبی نمیبیند و ممکن است عمر زنجیر تایم به اندازهی عمر خود پیشرانه خودرو باشد و نیازی به تعویض آن وجود نداشته باشد.
زمان تعویض تسمه تایم
بازه زمانی پیشنهاد شده توسط بیشتر شرکت های خودروسازی بین ۶۰ تا ۱۲۰ هزار کیلومتر و یا ۶ سال پس از زمان تولید خودرو است اما ممکن است برخی خودروها زودتر و برخی نیز دیرتر به تعویض تسمه تایم احتیاج پیدا کنند.
گاهی خودرو بیش از حد نرمال دود تولید می کند ، که در این شرایط ممکن است مشکل تسمه تایم باشد ، به این دلیل که موتور باید تلاش بیشتری کند تا قطعات خود را به حرکت در بیاورد و فشار بیشتری به آن وارد می شود و در نتیجه دود بیشتری از اگزوز خارج می کند.
اگر هنگام رانندگی دور موتور به 2 تا 4 هزار دور رسیده ، موتور خودرو تنظیم نیست و باید تسمه تایم نیاز به چک کردن دارد . اگر تسمه شُل شده باشد ، شروع به لغزش می کند و به همین دلیل در حین شتاب گرفتن، دور موتور بالاتر می رود.
پاره شدن تسمه تایم
گاهی با باز شدن و یا پارگی تسمه دینام و پمپ هیدرولیک و یا غلتک های هرزگرد ، به زیر تسمه تایم رفته و موجب پارگی آن هم می شود. به همین دلیل تعویض هم زمان آن ها طبق دستور کارخانه مهم است و تعویض یکی از آن ها ممکن است مشکل ساز شود، به همین دلیل بیشتر قطعه سازان خودرو همه آن ها را در یک مجموعه ، عرضه می کنند.
در برخی خودروها سوپاپهای آن در هنگام باز شدن وارد منطقهی حرکتی پیستون میشوند در این صورت پاره شدن تسمه تایم باعث برخورد سوپاپ باز با پیستون در حال بالا آمدن میشود و این برخورد نه تنها سوپاپها را از بین می برد بلکه در برخی موارد میتواند به سر سیلندر نیز آسیب برساند. اما اگر پیشرانه خودرو از نوع non-interferernce باشد در صورت پاره شدن تسمه تایم دیگر آسیبی به سوپاپها و سایر بخشهای پیشرانه وارد نمیشود و تنها اتفاقی که با پاره شدن تسمه میافتد، خاموش شدن موتور است.